عارضه کتف بالدار یا شانه نابرابر بیشتر در نوجوانان و زنان دیده می شود. شانه های این افراد دارای بیرون زدگی است. علاوه بر ظاهر غیرمعمولی شبیه بال پرنده بودن کتف، این عارضه با مشکلات دیگری نیز همراه است. در این مقاله به این موضوع می پردازیم که کتف بالدار چیست و چگونه درمان می شود.

 
عارضه کتف بالدار چیست؟
ناهنجاری کتف بالدار یا شانه نابرابر حالتی است که در آن یکی از عضلات کتف نمی تواند کتف را نزدیک به پشت بدن فرد نگه دارد. درنتیجه استخوان کتف دچار بیرون زدگی زیادی می شود و حالت غیر طبیعی را ایجاد می کند که به آن عارضه کتف بالدار گفته می شود.

 
انواع کتف بالدار
تقسیم بندی های متفاوتی برای کتف بالدار وجود دارد. در یک دسته بندی، انواع کتف بالدار شامل 4 نوع عصبی-عضلانی، استخوانی، مفصلی و ارادی است. در یک تقسیم بندی دیگر انواع کتف بالدار شامل 3 نوع استاتیک، دینامیک و ارادی است.

 
علائم کتف بالدار
بیرون زدگی کتف یکی از مشخص ترین علائم شانه نابرابر است. ناهنجاری کتف بالدار با علائم دیگری نیز همراه است. این علائم عبارت هستند از.
• درد در ناحیه کمربند شانه ای
• درد شانه موقع تکیه دادن به صندلی و ...
• نابرابر بودن زاویه بین گردن با سر شانه ها
همچنین یکی از علائم کتف بالدار این است که درد کتف بالدار به قسمتهای جلوی بدن منتشر می شود. گاهی به اشتباه علت این دردها به بیماری آتروز نسبت داده می شود.

 
علت کتف بالدار چیست؟
یک علت شانه نابرابر می تواند آسیب به عصب مسئول عضلاتی باشد که در شانه را به جلو می کشند. این آسیب می تواند در اثر سقوط جسم سنگین و یا جراحی باشد. سایر علل کتف بالدار عبارت است از:
• حمل اشتباه اشیاء
• نشستن های طولانی
• استفاده از کوله پشتی سنگین
• کار فیزیکی بیش از حد
• برخی بیماری ها و ناهنجاری ها مثل اسکولیوز (انحراف ستون فقرات)، کج گردنی، شکستگی استخوان ترقوه، ...
• حمل مداوم کیف روی یک دوش
وضعیت یا پوسچر نامناسب موقع نشستن و ایستادن و ضعف عضلات اطراف شانه نیز می توانند علت کتف بالدار در فرد باشند.

 
عوارض کتف بالدار
بخاطر اینکه استخوان کتف در جای خود قرار ندارد به تاندون ها و لیگمان های شانه فشار وارد شده و باعث التهاب تاندون یا تاندونیت مفصل شانه می شود. سایر عوارض کتف بالدار عبارت است از:
• درد کتف بالدار
• بیمار نمی تواند دست خود را تا بالای سر باز کند.
• ناتوانی در هل دادن اشیا
• گرفتگی عضلات گردن به صورت مزمن
• ناتوانی در بالا بردن اشیا
• نامتعادل شدن عضلات شانه
بروز مشکلاتی در عملکرد ریه ها و قلب و نیز کاهش دامنه حرکتی مفصل شانه، ناهنجاری ستون فقرات و گردن درد از دیگر عوارض شانه نابرابر هستند. همچنین کتف بالدار باعث می شود قدتان کمتر از چیزی که هست نشان داده شود.

تشخیص کتف بالدار
برای تشخیص شانه نابرابر از بیمار خواسته می شود دست ها را به دیوار تکیه داده و دیوار را هل بدهد. در این حالت اگر بیرون زدگی در کتف وجود داشته باشد، کاملا قابل مشاهده است. ممکن است برای دریافتن علت شانه نابرابر، اسکن سه بعدی نیز برایتان تجویز شود.

 
راه های درمان کتف بالدار
بعد از تشخیص شانه نابرابر و یافتن علل شانه بالدار، ممکن است پزشک برای درمان شما را به یک فیزیوتراپیست ارجاع دهد. درمان ناهنجاری شانه نابرابر اغلب به یکی از روش های زیر است:
• بلاک عصبی: این درمان برای مواردی است که در آن به عصبی که مسئول عصب دهی به عضلاتی است که کتف را به جلو می کشند، آسیب دیده باشد. بلاک عصبی با تزریق مواد بی حسی یا رادیوفرکونسی در اطراف عصب انجام می شود.
• اصلاح قامتی: در اصلاح قامتی، فرد نحوه صحیح نشستن، ایستادن و وضعیت درست بدن را یاد می گیرد. بنابراین از صدمه به بدن به خاطر فشار اضافی که در نتیجه وضعیت نامناسب بدن به عضلات وارد می شود، جلوگیری خواهد شد.
• فیزیوتراپی: یک راه موثر و قطعی برای درمان کتف بالدار، استفاده از فیزیوتراپی است. برای فیزیوتراپی شانه نابرابر معمولا از حرکات اصلاحی شانه نابرابر و منوال تراپی استفاده می شود. با نظر فیزیوتراپیست برای درمان کتف بالدار با ورزش، این تمرینات را در منزل نیز می توانید انجام دهید.
 

 
کتف بالدار و حرکات اصلاحی
تمرین درمانی برای درمان شانه نابرابر شامل حرکات اصلاحی زیر است:
• کشش بالای شانه: صاف بایستید. برای کشش شانه راست، دست راست را پشت بدن قرار دهید. دست چپ را روی سر بگذارید و سعی کنید گوش چپ را به شانه چپ نزدیک کنید. 20 تا 30 ثانیه در همین حالت بمانید. سپس ریلکس کنید و این تمرین را 3 بار تکرار کنید.

• فشردن تیغه شانه به پایین و پشت: برای انجام این حرکت، روبه روی آینه بایستید تا بتوانید همترازی شانه ها را در طول حرکت کنترل کنید. کتف شانه ها را به هم نزدیک کنید و همزمان شانه ها را به پایین فشار دهید. نگذارید شانه ها به سمت بالا و سمت گوش بیایند. 5 ثانیه در این حالت بمانید. در 3 ست 10 تایی این تمرین را تکرار کنید.

• شنای سوئدی: یکی از راههای درمان کتف بالدار شنای سوئدی است. شنا با دست باز بهترین حالت است. برای انجام این تمرین، چهار دست و پا نشینید. سپس زانوها را از زمین جدا کرده و پاها را در وضیعت کشیده و روی نوک پنجه قرار دهید. با خم و راست کردن آرنج می توانید بدن را مانند شکل زیر به سمت پایین و بالا بکشید.

• خم شدن به پهلو با دمبل: بایستید. دست راست را پشت سرتان بگذارید در حالی که یک دمبل در دست چپ خود دارید. بالاتنه را به چپ خم کنید. سعی کنید دمبل را به زانوی چپ نزدیک کنید.

• فشار شانه ها به زمین: در این تمرین به پشت بخوابید. زانو ها را خم کنید. دمبل هایی را که در دست دارید تا بالای سر بیاورید. دستها را پایین بیاورید به صورتی که آرنج شما فقط با زمین در تماس باشد. 1 ثانیه صبر کنید و دوباره با فشار و سریع دمبل ها را بالا ببرید. این حرکت را 10 مرتبه تکرار کنید.

• کشیدن باند ورزشی: برای این تمرین، روبه روی آینه بایستید و دو سر باند را در دست نگه دارید. آرنج را صاف کرده و تا شانه ها دست ها را بالا بیاورید. تا حد ممکن دستها را از هم دور کنید. 3 ثانیه در این حالت بمانید. دوباره همین کار را تا ده مرتبه تکرار کنید. می توانید همین کار را در حالتی انجام دهید که باند روبه روی قفسه سینه باشد.