آتروفی عضله یعنی چه؟

آتروفی عضلانی کاهش بافت عضله است که عوامل متعددی در ایجاد آن دخیل هستند .این عارضه در واقع کم شدن اندازه و حجم بافتهای عضلانی است که ممکن است برای هر عضلهای در بدن رخ دهد. آتروفی عضلانی نخاعی می تواند دلایل زیادی داشته باشد، از جمله عدم کارکرد یک عضله به خاطر آسیب، مثلاً اگر عضله ی شما در یک حالت ثابتی بماند یا بستری شده باشید.

کم تحرکی یا عدم تحرک و فرآیند سالخوردگی هم می تواند دلیلی آتروفی عضلانی باشد. تمام این عوامل را می توان با برنامه های ورزشی پیش روندهای از بین برد یا اصلاح کرد. یک سبک زندگی بی تحرک و نداشتن فعالیت بدنی منظم می تواند باعث ضعف عضلانی شود. از عدم استفاده نشات می گیرد و می تواند به آتروفی عضلانی نخاعی منجر شود. اما آتروفی عضلانی چیست و برای معکوس کردن آن، چه کاری می تواند انجام شود؟

هدر رفتن عضله در آتروفی عضلانی

علت آتروفی عضلانی، از دست دادن یا کاهش توده عضلانی است. واژه های مترادف برای آن عبارتند از هدر رفتن عضله، از دست رفتن عضله، کاتابولیسم عضلانی، پژمرده شدن عضله. علت آن، عدم استفاده از عضله یا یک اختلال در سیگنال های عصبی منتهی به عضله است. این در بسیاری از بیماری ها دیده می شود، به خصوص در کاشکسی(ضعف مفرط) در سرطان، درمان آتروفی عضلانی از طریق ورزش و فعال بودن در فعالیت های عادی روزانه امکان پذیر است.

آتروفی عضلانی نوروژنیک (دارای ریشه عصبی)

هنگامی که عصب مربوط به یک عضله آسیب ببیند، دیگر نمی تواند باعث انقباض عضلانی که فعالیت عضلانی تولید می کند، شود. بدن، بسیار محافظه کار است و آنچه که مورد استفاده قرار نمی گیرد، بازیافت می شود. بدون عصب تحریک کننده انقباض عضلانی، بدن گمان می کند که دیگر به این عضله نیازی نیست و آن را تجزیه می کند. با آتروفی عضلانی نوروژنیک عضله باید به منظور حفظ توده عضلانی، به طور مصنوعی با استفاده از تحریک الکتریکی، ورزش داده شود.

آتروفی یا تحلیل عضلات

آتروفی عضله به معنی لاغر و ضعیف شدن عضله است. علت آتروفی عضله می‌تواند کاهش جریان خون به عضله و یا فلج شدن اعصاب حرکتی عضله و یا استفاده نکردن طولانی‌مدت از عضله باشد. آتروفی یا تحلیل عضلات باعث کاهش اندازه، قدرت و تحرک ماهیچه‌های بدن می‌گردد.

انواع آتروفی عضلانی

1.  آتروفی به دلیل استفاده نکردن طولانی‌مدت از عضله:
   در بیشتر افراد، آتروفی عضلانی به دلیل استفاده ناکافی از عضلات رخ می‌دهد.افرادی که شغل‌های نشسته دارند، افرادی که بیمارند و کمتر حرکت می‌کنند، می‌توانند باعث کاهش اندازه عضله و ضعف آن شوند.این نوع آتروفی با ورزش و تغذیه مناسب برطرف می‌شود. افرادی که بستری هستند، بیشترین آتروفی عضلانی خواهند داشت. فضانوردانی که دور از جاذبه زمین هستند، بعد از چند روز بی وزنی، انقباض عضلانی را از دست خواهند داد.
2. آتروفی ناشی از فلج شدن عصب حرکتی:
   هنگامی که یک صدمه و یا بیماری به عصب متصل به بافت برخورد کند، آتروفی عصبی رخ می‌دهد. این آتروفی ناگهانی رخ می‌دهد.

نمونه‌هایی از آتروفی عصبی

بیماری‌هایی که بر اعصاب عضلات اثر دارند، شامل:

• اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی: بیماری سلول‌های عصبی در مغز و نخاع که حرکات عضلات ارادی را کنترل می‌کنند.
• سندرم گیلن باره: در این بیماری به طور اشتباهی، سیستم ایمنی به سیستم اعصاب حمله می‌کند.
• نوروپاتی (بیماری و یا عملکرد بد اعصاب)
• فلج اطفال: یک بیماری ویروسی که بر اعصاب اثر دارد و می‌تواند منجر به فلج قسمتی از بدن و یا کل بدن منجر شود.
• گرچه افراد با آتروفی عضلانی می‌توانند کنار بیایند، اما حتی آتروفی عضلانی خفیف نیز باعث از دست دادن قدرت و کاهش حرکات بدن می‌گردد

علائم آتروفی عضلانی

علائمی که غالبا عضلات را تحت تاثیر قرار می‌دهند، می‌توانند سیستم های دیگر بدن را نیز درگیر کنند. 
علائم عصبی و عضلانی همراه با آتروفی عضلانی

• مشکلات تعادل، اختلال در راه رفتن و افتادن
• ضعف صورت
• مشکل تدریجی در راه رفتن و صحبت کردن، از دست دادن حافظه و ضعف اندام
• اختلال تعادل بدن
• از دست دادن هماهنگی بین عضلات
• بی حسی و یا سوزن سوزن شدن دست ها و یا پاها
• عدم تحرک پیشرونده
• ضعف پیشرونده و بی حسی در پاها
• علائم بیماری MS مانند ضعف، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن، مشکلات بینایی، راه رفتن لرزان، خستگی و افسردگی.

​

آتروفی عضلانی همراه با علائم سایر سیستم های بدن

• خستگی و احساس بیماری داشتن
• سفتی عمومی که بعد از بلند شدن از خواب، بیشتر از یک ساعت طول می‌کشد.
• ورم منطقه آسیب دیده

علائمی که تهدیدکننده حیات است

در صورت مشاهده هر کدام از علائم زیر، فورا با اورژانس تماس بگیرید:

• تغییر در سطح هوشیاری
• بریده بریده حرف زدن و یا عدم توانایی در صحبت کردن
• فلج و یا ناتوانی در حرکت دادن قسمتی از بدن
• تغییر ناگهانی دید، از دست دادن بینایی و یا درد چشم
• ضعف ناگهانی و یا بی حسی در یک طرف بدن

علت آتروفی عضلانی

برخی از آتروفی های عضلانی در اثر افزایش سن رخ می‌دهد، از دیگر علت ها می‌توان موارد زیر را نام برد:

• میوپاتی مرتبط با الکل: میوپاتی، بیماری بافت عضلانی می‌باشد.
• اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی
• سوختگی‌ها
• درماتومیوسیت: یک بیماری عضلانی که باعث بثورات و التهاب پوست می‌شود.
• پلی میوسیت: بیماری التهابی که باعث ضعف ، ورم، حساس شدن و تخریب عضلات می‌گردد.
• سندرم گیلن باره
• صدمات
• درمان طولانی مدت با داروهای کورتیکواستروئید
• سوء تغذیه

درمان آتروفی عضلانی

اگر آتروفی عضلانی پیشرفت کند، حتی با کمک داروها و روش‌های زیر درمان نمی‌شود. پس بهتر است هر چه زودتر به فکر درمان آتروفی عضلانی باشید.
نحوه درمان با توجه به علائم و شدت بیماری، متفاوت است:

• به طور مرتب ورزش کردن
• ورزش‌های کششی برای کاهش فشار در عصب
• داروهای ضد التهاب برای کاهش التهاب و درد
• فیزیوتراپی
• درمان اولتراسوند
• برخی موارد، برای اصلاح انقباض، جراحی لازم می‌باشد.

 
جلوگیری از آتروفی عضلانی

با ورزش کردن منظم می‌توان جلوی آتروفی عضلانی ناشی از عدم استفاده از عضله را گرفت. پیاده‌روی و شنا از بهترین ورزش‌ها برای سلامت عضلات می‌باشند.

• غذاهای پروتئینی را مصرف کنید. یکی از مهم ترین ترکیبات عضله، پروتئین می‌باشد. غذاهای پروتئینی می‌توانند از آتروفی عضلانی جلوگیری کنند و یا پیشرفت آتروفی را کند کنند. غذاهای پروتئینی شامل: آجیل، گوشت‌ها، تخم‌مرغ و لبنیات می‌باشد.
• غذاهای کم چرب مصرف کنید.
• کاهش وزن پیدا کنید. افزایش وزن باعث بد عملکردن عضلات می‌شود.
• میوه‌ها و سبزیجات مصرف کنید.
• منیزیم برای درست عمل کردن عضلات مهم است. کدو تنبل، موز، چغندر، اسفناج و دیگر سبزیجات برگ سبز منبع غنی از منیزیوم می‌باشند.